Lloyd George obawiał się wzmocnienia nie tyle Polski, co Francji, która łatwo by mogła po przyłączeniu uczynić z tamtejszego wielkiego przemysłu metalurgicznego swój arsenał. W myśl bowiem tradycyjnej brytyjskiej polityki "równowagi sił" na kontynencie europejskim starał się on wszelkimi sposobami nie dopuścić do uzyskania przez Francję stanowczej przewagi militarnej nad Niemcami. Sprawa Górnego Śląska była jedną ze stawek wielkiej gry dyplomatycznej, której partnerami była Anglia i Francja - a my w danej chwili mieliśmy zapłacić jej koszta. Realnie można było o jedno tylko się postarać: żebyśmy zapłacili możliwe najmniejsze koszta. Nawet przy pełnym współdziałaniu Paderewskiego z Dmowskim nie dałoby się nie dopuścić do ustępstw Wielkiej Czwórki, zmieniających na rzecz Niemiec pierwotne postanowienia pokojowego z nimi traktatu. Należało tylko dobrze obliczyć, czy nie byłyby mniej szkodliwym podział Górnego Śląska przyznającym na wschodnią jego połowę niż plebiscyt na całym jego obszarze.

Art. 87. Jak to uczyniły mocarstwa Sprzymierzone i  Stowarzyszone, Niemcy uznają zupełną niepodległość Polski i zrzekają się na jej korzyść wszelkich praw i tytułów do terytoriów położonych w granicach następujących: Morze Bałtyckie, wschodnia granica Niemiec, ustalona tak, jak to podaje artykuł 27 części II niniejszego Traktatu [tu następuje opis granicy - red.]

Art. 88. W części Śląska Górnego, położonej w granicach poniżej opisanych, mieszkańcy zostaną powołani do wypowiedzenia się przez głosowanie, czy życzą sobie przyłączenia do Niemiec, czy też do Polski. [...]

Art. 94. Na obszarze objętym południową granicą Prus Wschodnich, oznaczoną w artykule części II (Granice Niemiec) niniejszego traktatu, linią opisaną poniżej, mieszkańcy będą powołani do oznaczenia przez głosowanie państwa, z którym pragną być połączeni [tu następuje opis granicy - red.]

Prawo głosu przysługiwać będzie każdej, bez różnicy płci, osobie, która czyni zadość warunkom następującym:

a) ma lat 20 skończonych w dniu uprawomocnienia się niniejszego traktatu,

b) urodziła się na obszarze podlegającym plebiscytowi albo posiada tam miejsce stałego zamieszkania [...] lub zwykłego zamieszkiwania [...] od daty, którą oznaczy Komisja. [...]

Wyniki głosowania zostaną ustalone gminami [...] większością głosów w każdej gminie.

Art. 100. Niemcy zrzekają się na rzecz Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych wszystkich praw i tytułów do terytorium objętego przez następujące granice [tu następuje opis granicy - red.]

Art. 102. Główne Mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone zobowiązują się utworzyć z miasta Gdańska wolne miasto. Będzie ono oddane pod ochronę Ligi Narodów.

Art. 103. Konstytucja Wolnego Miasta Gdańska opracowana zostanie w porozumieniu z Wysokim Komisarzem Ligi Narodów przez prawidłowo wyznaczonych przedstawicieli Wolnego Miasta. Znajdować się ona będzie pod gwarancją Ligi Narodów. Wysoki Komisarz orzekać będzie w pierwszej instancji we wszystkich sporach, które mogłyby wyniknąć między polską a Wolnym Miastem z powodu niniejszego Traktatu lub porozumień i układów dodatkowych.

Wysoki Komisarz będzie miał siedzibę w Gdańsku.

Art. 104. Pomiędzy rządem polskim a Wolnym Miastem Gdańskiem zawarta zostanie konwencja [...] konwencja ta:

1. włączy WMG do obszaru objętego polską granicą celną i zapewni ustanowienie w porcie strefy wolnej;

2. zapewni Polsce bez żadnych zastrzeżeń swobodne używanie i korzystanie z dróg wodnych, doków, basenów, nabrzeży i innych budowli na terenie WM, koniecznych dla wwozu i wywozu z Polski;

3. zapewni Polsce nadzór i zarząd Wisły i całej sieci kolejowej w granicach WM, z wyjątkiem tramwajów i innych kolei, służących potrzebom WM, jako też nadzór i zarząd komunikacji początkowych, telegraficznych i telefonicznych między Polską i portem gdańskim [...];

6. zapewni prowadzenie spraw zagranicznych WMG oraz ochronę jego obywateli za granicą przez rząd polski.

 Stany Zjednoczone Ameryki, Imperium W. Brytanii, Francja, Włochy i Japonia - główne mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone z jednej strony; i Polska z drugiej strony: wobec tego, że mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone dzięki powodzeniu swego oręża przywróciły Narodowi polskiemu niepodległość, której był niesprawiedliwie pozbawiony; wobec tego, że rząd rosyjski odezwą z 30 marca 1917 r. zgodził się na przywrócenie niepodległego państwa polskiego; że państwo polskie, faktycznie sprawujące teraz zwierzchnictwo nad częściami dawnego Cesarstwa Rosyjskiego, zamieszkałymi w większości przez Polaków, już zostało uznane przez Główne Mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone jako państwo suwerenne i niepodległe; wobec tego, że na zasadzie traktatu pokoju, zawartego z Niemcami przez Mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone, Traktatu podpisanego przez Polskę, niektóre terytoria dawnego Cesarstwa niemieckiego będą wcielone do terytorium Polski; że według brzmienia wspomnianego Traktatu Pokoju granice Polski, które w nim nie zostały jeszcze ustalone, zostaną wyznaczone później przez Główne Mocarstwa Sprzymierzone i Stowarzyszone.
   Po wymianie przez nich pełnomocnictw uznanych za dobre i za należyte co do formy, zgodziły się na następujące postanowienia:
Art. 1. Polska zobowiązuje się, że postanowienia, zawarte w artykułach 2-8 niniejszego rozdziału, będą uznane za prawa zasadnicze, że żadna ustawa, żadne rozporządzenie, ani żadne działalność urzędowa nie stanie w sprzeczności do tych postanowień [...].
Art. 2. Rząd Polski zobowiązuje się udzielić wszystkim mieszkańcom bez różnicy urodzenia, narodowości, rasy lub religii i języka zupełnej i całkowitej ochrony życia i wolności. Wszyscy mieszkańcy Polski będą mieli prawo swobodnego wykonywania praktyk zarówno publicznie, jak i prywatnie każdej wiary, religii lub wierzenia, o ile te praktyki nie będą w niezgodzie z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami.
Art. 3. Polska uznaje za obywateli polskich z samego prawa i bez żadnych formalności tych obywateli niemieckich, austriackich, węgierskich lub rosyjskich, którzy w chwili uzyskania przez traktat niniejszy mocy obowiązującej posiadają stałe zamieszkanie na terytorium uznanym lub mającym być uznanym za część składową Polski [...]. W każdym razie osoby wyżej wymienione, mające więcej niż lat 18, będą mogły pod warunkami, przewidzianymi w wymienionych traktatach, dokonać wyboru każdej innej przynależności, dla nich dostępnej. Wybór, dokonany przez męża, rozciągać się będzie również na żonę, podobnież wybór rodziców rozciągać się będzie na dzieci poniżej lat 18. [...]
Art. 7. Wszyscy obywatele polscy bez różnicy rasy, języka lub religii będą równi wobec prawa i korzystać będą z tych samych praw cywilnych i politycznych. Różnica co do religii, wierzeń lub wyznania nie powinna szkodzić żadnemu obywatelowi polskiemu w korzystaniu z praw cywilnych i politycznych, mianowicie, gdy chodzi o dopuszczenie do urzędów publicznych, obowiązków i zaszczytów lub o wykonanie różnych zawodów i przemysłu. Nie będzie wydane żadne ograniczenie swobodnego używania przez obywatela polskiego jakiegokolwiek języka, czy to w stosunkach prywatnych lub handlowych, czy to w sprawach religijnych, prasowych lub w publikacjach wszelkiego rodzaju, czy to na zebraniach publicznych. [...]
Art. 8. Obywatele polscy, należący do mniejszości etnicznych, religijnych lub językowych, będą korzystali z takiego samego prawa traktowania i z takich samych gwarancji ustawowych oraz faktycznych, jak inni obywatele polscy. Mianowicie będą mieli równe prawa do zakładania, prowadzenia i kontrolowania własnym kosztem instytucji dobroczynnych, religijnych lub społecznych, szkół i innych zakładów wychowawczych, oraz prawo swobodnego używania w nich własnego języka i swobodnego w nich wykonywania praktyk swojej religii.
Art. 9. W miastach i okręgach, zamieszkałych przez znaczny odłam obywateli języka innego, jak polski, rząd Polski udzieli w sprawach nauczania publicznego odpowiednich ułatwień, aby zapewnić w szkołach początkowych udzielanie dzieciom takich obywateli polskich nauki w ich własnym języku. Postanowienie to nie przeszkodzi rządowi polskiemu uczynić w tych szkołach nauczanie języka polskiego obowiązkowym. W miastach i okręgach, zamieszkałych przez znaczny odłam obywateli polskich, należących do mniejszości etnicznych, religijnych i językowych, tym mniejszościom zostanie zapewniony słuszny udział w korzystaniu oraz w przeznaczeniu sum, które budżet państwowy, budżety miejskie lub inne przyznają z funduszów publicznych na cele wychowawcze, religijne lub dobroczynne. Postanowienia niniejszego artykułu będą miały zastosowanie do obywateli polskich języka niemieckiego tylko w tych częściach Polski, które dnia 1 sierpnia 1914 r. stanowiły terytorium niemieckie.
Art. 10. Komitety szkolne, wyznaczone na miejscu przez gminy żydowskie w Polsce, zapewniają pod ogólną kontrolą Państwa rozdział stosunkowej części funduszów publicznych, przeznaczonych  na rzecz szkół żydowskich, zgodnie z artykułem 9., zarówno jak organizację i kierownictwo tych szkół. [...]
Art. 11. Żydzi nie będą przymuszani do wykonywana jakichkolwiek czynności, stanowiących pogwałcenie szabasu, i nie powinni doznać jakiegokolwiek umniejszania swej zdolności prawnej, jeżeli odmówią stawienia się w sądzie lub wykonywania czynności prawnych w dzień szabasu. Jednakże postanowienia niniejsze nie zwalniają żydów od obowiązków nałożonych na wszystkich obywateli polskich ze względu na konieczności służby wojskowej, obrony narodowej lub utrzymania porządku publicznego. [...]
Art. 12. Polska zgadza się, aby postanowienia artykułów poprzednich, o ile dotyczą osób, należących do mniejszości rasowych, religijnych lub językowych, stanowiły zobowiązania o znaczeniu międzynarodowym i zostały oddane pod gwarancję Związku Narodów.

    Z racji mojego żywego udziału w pracach komisji zagranicznej otrzymałem z ramienia specjalnie wybranej komisji ratyfikacyjnej referat o ratyfikacji traktatów z 28 czerwca 1919 r. 1) między Głównymi Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzyszonymi a Niemcami i 2) między Głównymi Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzyszonymi a Polską (tzw. traktat o mniejszościach).
    Zdawałem sobie sprawę na równi ze wszystkimi, iż nie mam mowy o nie ratyfikowaniu traktatów bez względu na to, iż traktat pierwszy nie uwzględniał wszystkich naszych nadziei dotyczących naszych granic zachodnich i bez względu na to, że traktat drugi zawierał i uciążliwie, i upokarzające dla suwerenności państwa warunki. Sądziłem jednak, iż ratyfikacja nie powinna się odbyć bez demonstracji, iż poczucie godności państwowej wymaga poczynienia zastrzeżeń.